Leasing to usługa finansowa określana w polskim prawie przez kilka aktów prawnych.
Podstawą prawną umowy leasingu jest Kodeks Cywilny Artykuł 709. W myśl tego artykułu za
umowę leasingu rozumie się zobowiązanie firmy finansującej(Leasingodawcy) polegające na
nabyciu rzeczy od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w umowie i oddanie tej rzeczy
korzystającemu (Leasingobiorcy) do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas
oznaczony, nie krótszy jednak niż dwa lata, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu
w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu
z tytułu rzeczy przez finansującego.
Kolejnym aktem prawnym jest ustawa o Podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego
1992r z późniejszymi zmianami, która pozwala korzystającemu (Leasingobiorcy) zaliczyć cała ratę
oraz koszty związane z eksploatacja samochodu w koszty uzyskania przychodów. Korzystający nie
jest zobligowany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, jeśli samochód osobowy używany
jest na podstawie umowy leasingu o której mowa jest w art.17a pkt.1 i są spełnione następujące
warunki umowy leasingu.
Zawarta na czas powyżej 40% normatywnego czasu amortyzacji (dla celów PDOP okres ten
wynosi 2 lata) - gdzie przez normatywny czas amortyzacji rozumie się okres w którym odpisy
amortyzacyjne, wynikające z zastosowania stawek amortyzacyjnych określone w wykazie stawek
amortyzacyjnych zrównują się z wartością początkową środka.
Suma ustalonych opłat odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych - gdzie
do sumy opłat nie zalicza się: płatności za świadczenia dodatkowe (jeśli są wyodrębnione),
podatków ,składek na ubezpieczenie oraz kaucji. Kaucja dodatkowo nie zalicza się ani do
przychodów finansującego ani do kosztów uzyskania przychodów.
Nowelizacja Ustawy o Podatku od Towarów i Usług (VAT)spowodowała ograniczenia w
możliwościach odliczenia VAT-u. Ograniczenia te dotyczą tych korzystających którzy użytkują
samochody osobowe o dopuszczalnej masie całkowitej do 3.5t i polegają na możliwości
odliczenia tylko 60% kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego lub kwoty
podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej
jednak niż 6.000 zł. Limit jest liczony jest dla każdego samochodu i niezależnie od formy
finansowania (zakup za gotówkę lub leasing).
Ustawa o VAT doprecyzowuje także kwestie odliczenia podatku VAT od innych płatności
wynikających z umowy (koszty manipulacyjne, opłaty wstępne, prowizje), jeżeli wynikają one z
umowy. Finansujący obciąża nimi korzystającego i są one związane z samochodami osobowymi
i udokumentowane fakturą VAT.
Jako podstawę odliczenia przyjmuje się łącznie wszystkie składniki. Odliczenia dokonuje się
sukcesywnie na podstawie otrzymywanych faktur VAT. Nie ma możliwości odliczenia wskazanej
kwoty VAT (60% lub 6000 PLN) w całości przy opłacie wstępnej czy też pierwszej racie. Z każdej
otrzymanej faktury należy sukcesywnie odliczać 60% należnego podatku VAT aż do osiągnięcia
ustawowego limitu w wysokości 6000PLN. Przy odliczeniach należy pamiętać iż muszą być
spełnione warunki art.86 ust.1 i art.88 ust1 pkt2 czyli:
Samochód musi być wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych;
Wydatek musi stanowić koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym proporcjonalnie
do długości okresu którego dotyczy, przy czym VAT od opłaty wstępnej powinien być odliczany tylko
za okres w którym firma może zaliczyć do kosztów podatkowych.
Nieodliczona część podatku naliczonego stanowi koszt uzyskania przychodu w podatku
dochodowym. Nie przysługują także odliczenia podatku VAT przy nabyciu paliwa do
użytkowanych samochodów.
Zgodnie z Ustawą o Rachunkowości (art.3 ust.4), umową leasingu finansowego jest umowa
spełniająca jeden z poniższych warunków:
Przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została
zawarta.
Zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na
jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia.
Okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu
okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może
być on krótszy niż 3/4 tego okresu. Prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na
jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego.
Suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do
zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na
ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający
zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie
zalicza się płatności na rzecz korzystającego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek
na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za
używanie.
Zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie
w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na
warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie.
Przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu
koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający.
Przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego. Może on
być używany wyłącznie przez korzystającego, bez wprowadzania w nim istotnych zmian.
Kwalifikacja umowy jako leasing finansowy powoduje, że odpisy amortyzacyjne muszą być
dokonywane przez korzystającego a nie finansującego. Przez zaprzeczenie, niespełnianie ww.
warunków pozwala kwalifikować umowę na gruncie przepisów o rachunkowości, jako leasing
operacyjny.